Citymagazine Maastricht | 21
Thomas de Klein van HWJ Notarissen zit
regelmatig met ouders aan tafel om hun
wensen na hun overlijden te bespreken,
zonder dat de kinderen daarvan op de
hoogte zijn. Soms leidt dat tot vervelende
situaties. Bij de afwikkeling van een
nalatenschap spelen sentimenten
immers een grote rol. “Bij samengestelde
gezinnen bijvoorbeeld kan het voorkomen
dat oudere kinderen niet blij zijn met de
nieuwe partner van hun vader of moeder.
Als het aankomt op een erfenis, zijn ze
soms bang dat hen tekort wordt gedaan.
Of ze zijn verrast door de afspraken die
hun (stief)ouders zonder hun medeweten
hebben gemaakt. De Klein: “Om die
emoties in de kiem te smoren, is het goed
om met je (stief)kinderen te bespreken
wat je hebt geregeld of gaat regelen. Als
je de verwachtingen kunt kanaliseren,
brengt dat rust en kun je een hoop
problemen rondom de erfenis vermijden.
Het kan dan best verstandig zijn om
kinderen toch op een bepaald moment bij
zo'n gesprek te betrekken.”
In het meest extreme geval kunnen
stiefkinderen hun best doen het leven
van hun stiefouder te verzuren, nadat
hun eigen vader of moeder is overleden.
Maar soms kunnen ook relatief kleine
zaken aanleiding zijn voor problemen.
Bijvoorbeeld de gevoeligheid over een
lang bewaard erfstuk, dat de kinderen
graag in de familie willen houden. Of de
manier waarop de uitvaart is geregeld.
“Soms komen kinderen er pas bij lezing
van het testament achter, dat hun vader
of moeder bijvoorbeeld liever gecremeerd
had willen worden dan begraven.”
Zo kunnen er in een gezin allerlei
kwesties spelen, waar niet of te weinig
over wordt gepraat. Als onafhankelijke
partij is de notaris in staat om al die
zaken in kaart te brengen en uit te
leggen wat de mogelijkheden zijn van
een (levens)testament. De Klein: “Dat
is voor ons niet helemaal zonder risico,
want de ouder moet altijd zelf de keuze
maken. Soms druist die keuze in tegen
de verwachtingen van de kinderen. Als
notaris wijzen we dan wel op de gevolgen,
maar de persoon tegenover ons moet zijn
of haar eigen overtuiging volgen.”
De Klein haalt een voorbeeld aan uit de
praktijk. “Stel dat je hertrouwt en geen
testament maakt. Als je vervolgens
overlijdt, gaan je bezittingen naar de
nieuwe echtgenote. Om ervoor te zorgen
dat zij ook hun deel krijgen, kunnen
de kinderen hun wilsrechten inroepen.
Dat houdt in dat zij een ‘tegoedbon’
krijgen voor de goederen van hun vader.
Soms leidt dat tot ruzie, in het geval
dat de kinderen hun wilsrechten vooral
inschakelen om hun stiefmoeder te
frustreren. Wil je voorkomen dat de
kinderen bepaalde goederen opeisen, dan
kun je door middel van een testament
hun wilsrechten beperken door alle
bezittingen goed te beschrijven. Eventueel
kunnen de wilsrechten ook helemaal
worden uitgeschakeld.”
Ook iets om bij stil te staan, is het erfdeel
dat kinderen en stiefkinderen krijgen
in een samengesteld gezin. “Stel dat je
vader is hertrouwd en je stiefmoeder
overlijdt. Bij een regeling waarbij alles
naar de langstlevende gaat, krijgen je
stiefbroers en -zussen recht op een deel
van de totale erfenis. Als ook je vader
overlijdt, kunnen zij hun deel opeisen.
Vaak komt het voor dat het erfdeel met
rente wordt uitgekeerd. Dat kan leiden
tot een scheve situatie, waarbij niet alle
kinderen een evenredig deel krijgen. Het
is ingewikkeld om in algemene termen
uit te leggen, maar het loont de moeite
om de consequenties voor jouw eigen
specifieke situatie te onderzoeken. In je
testament kun je dan bijvoorbeeld laten
vastleggen dat de kinderen nooit meer
krijgen dan het deel van de langstlevende
partner.”
De opkomst van allerlei nieuwe soorten
relaties, die stuk voor stuk juridisch
moeten worden dichtgetimmerd, stelt
juristen voor een interessante uitdaging.
De notaris speelt daarin een belangrijke
rol, meent De Klein. “Wij kunnen niet
alleen de randvoorwaarden voor elke
individuele situatie goed regelen, maar
ook de wensen van bijzondere gezinnen
op een harmonieuze manier afwikkelen.”
www.hwj-notarissen.nl
Hoewel de meeste gezinnen in Nederland nog bestaan uit man, vrouw
en een of twee kinderen, neemt het aantal nieuwe gezinsvormen toe.
Ongehuwde stellen met of zonder kinderen, ouders van hetzelfde geslacht
en natuurlijk de ‘patchworkfamilies’, samengestelde gezinnen waarbij
een of beide partners kinderen hebben uit een eerdere relatie. Mooi, die
diversiteit, meent notaris Thomas de Klein, maar het is wel belangrijk om
te weten wat er juridisch is geregeld en wat de mogelijkheden zijn.
/www.hwj-notarissen.nl
